Məlum olduğu kimi, İran, Əfqanıstan və Pakistandan daxil olan, Türkiyəyə, Qafqaza, İraqa və Suriyaya, yaxud dəniz yolları ilə Afrika və Asiyaya daşınan opiatlar, marixuana və metamfetamin üçün tranzit ölkəsidir.
Qeyri-leqal narkotik dövriyyəsinə dair hesabatlarda bildirilir ki, İran daxilində xeyli miqdarda metamfetamin istehsal və istehlak edilir yaxud beynəlxalq bazarlara daşınır. Məlumata görə, SEPAH ilə İranın Kəşfiyyat və Təhlükəsizlik Nazirliyindəki korrupsioner elementlər, Zindəşti cinayətkar şəbəkəsi kimi regional qaçaqmalçılarla sıx əməkdaşlıq etməklə qanunsuz narkotik qaçaqmalçılığına kömək edir və bundan külli miqdarda qazanc əldə edirlər. Açıq mənbəli məlumatlara görə isə hər il İrandan təxminən 9000 ton tranzit narkotik keçir və İran hakimiyyəti hər il təxminən 1000 ton narkotik maddəni, əsasən İranın Pakistan və Əfqanıstanla şərq sərhədlərində müsadirə edir. Ölkə hökuməti və BMT-nin Narkotiklər və Cinayətkarlıq üzrə İdarəsinin (UNODC) məlumatlarına görə, İranda müsadirə edilən narkotiklərin 80 faizini opiatlar təşkil edir. 2024-cü ilin fevral ayında Hindistan Hərbi Dəniz Qüvvələri İranın Çabahar şəhərindən yola düşən bir gəmidə təxminən 3 ton metamfetamin, həşiş və heroin müsadirə edib. İranın Narkotiklərlə Mübarizə Qərargahı (DCHQ) ölkənin narkotik siyasətini əlaqələndirir və prezidentə hesabat verir. Hüquq-mühafizə qüvvələri İranın Narkotiklərlə Mübarizə Polisi və sərhəd nəzarət qüvvələri də daxil olmaqla, forma geyinmiş polis bölmələrinə komandanlıq edir.
İranın Narkotiklərə Nəzarət Qərargahı rəsmiləri bildirirlər ki, 2,8 milyondan 4,4 milyona qədər iranlı müntəzəm olaraq qanunsuz narkotik istifadə edir və hər il 1,3 milyondan 1,6 milyona qədər insan reabilitasiya mərkəzlərində müalicə alır. İran hakimiyyəti bildirir ki, ən çox istifadə edilən qanunsuz narkotik tiryəkdir. Kristal metamfetamin istifadəsi isə son illərdə, xüsusən də qadınlar və gənclər arasında daha aşağı qiymətlər və əlçatanlıq səbəbindən artıb. İran Daxili İşlər Nazirliyi qanunsuz narkotiklərin İrana daxil olmasının və əhalinin həssas qrupuna çatmasının qarşısını ala bilmədiyini etiraf edib.
İranın narkotiklərlə mübarizə səylərinin böyük qismi qadağa və hüquq-mühafizə orqanlarına yönəlib, qarşısının alınması və reabilitasiya üçün az resurs ayrılır. İranın müalicə mərkəzləri də daxil olmaqla, narkotik tələbatının azaldılması səylərinin əksəriyyətini qeyri-hökumət təşkilatları və özəl sektor idarə edir.
İran və Avropa dövlətləri arasında narkotiklərə nəzarət sahəsində əməkdaşlıq qismən İran hökumətinin narkotik cinayətlərinə görə ölüm hökmünün geniş tətbiqi ilə bağlı narahatlıqlar səbəbindən məhdudlaşıb.
Stopnarkotik.az