Süni intellekt narkotik qaçaqmalçılığına qarşı – MÜASİR MÜBARİZƏ ÜSULU NƏ VƏD EDİR?

Xəbər verdiyimiz kimi, ABŞ narkotik qaçaqmalçılığına qarşı mübarizə aparmaq üçün süni intellekt texnologiyalarından istifadəni genişləndirir.

Qeyd edək ki, Pentaqon bu mübarizə çərçivəsində 1 sentyabrdan bəri ABŞ 16 narkotik gəmisinə qarşı 15 hava hücumu həyata keçirib və ən azı 64 şübhəli qaçaqçını zərərsizləşdirib. Bu əməliyyatlar Donald Tramp administrasiyasının “narkoterrorçulara” qarşı döyüş planına əsaslanır.

1000 kiloqram kokain ələ keçirildi

Sentyabrın 1-də baş verən ilk hücum zamanı ABŞ sahil mühafizəsi tərəfindən Venesuela mənşəli bir narkotik gəmisi batırılıb. Həmin gəmidəki 11 qaçaqçı həyatını itirib. ABŞ bu gəminin Venesuela cinayətkar qruplaşması olan Tren de Aragua ilə əlaqəli olduğunu bildirib. Bundan əlavə, Kolumbiyanın Milli Azadlıq Ordusunun (ELN) da bu qaçaqmalçılıq hadisələri ilə bağlılığı olduğu iddia edilir. Sentyabrın 19-da həyata keçirilən digər hücum zamanı isə 1000 kiloqram kokain ələ keçirilib.

Süni İntellekt qaçaqmalçılığı necə aşkarlayır?

“Windward” adlı ABŞ şirkəti hökumət agentlikləri ilə əməkdaşlıq edərək, “növbəti nəsil süni intellekt” texnologiyaları ilə qaçaqmalçılıq riskini təyin edir. Şirkətin “Erkən Aşkarlama” və “Qaçaqmalçılıq Riski” modelləri, yüksək qaçaqmalçılıq riskinə malik gəmiləri aşkar etməklə, ABŞ-ın İqtisadi Eksklüziv Zonasına (EEZ) daxil olan gəmi sayı arasında analiz aparır. Məsələn, 2025-ci ilin iyul ayında model 2022-ci ildən bəri ən yüksək qaçaqmalçılıq riski olan gəmi sayını aşkar edib.

Hədəfi dronlarla müəyyən etmək

ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri Karib dənizində narkotiklə mübarizə üçün MQ-9 Reaper adlı pilotsuz uçan aparatlarından istifadə edir. “General Atomics” tərəfindən istehsal olunan bu dronlar süni intellekt sistemləri ilə təchiz olunmuşdur və bir neçə hədəfi eyni anda izləyə bilər. Məsələn, ilk hücum zamanı ya “MQ-9 Reaper”, ya da hərbi helikopter tərəfindən narkotik gəmisi zərərsizləşdirilib.

**

Sahil mühafizəsi üçün süni intellektin perspektivi

ABŞ Sahil Mühafizəsi 2028-ci il üçün hazırlanan icra hesabatında süni intellektin dənizdəki nəzarət qabiliyyətlərini daha da gücləndirəcəyini vurğulayıb. Hesabatda qeyd edilir ki, süni intellekt real zamanlı məlumatlar toplayaraq onları birləşdirəcək, qərar qəbulunu daha da təkmilləşdirəcək və işçi qüvvəsinin idarə olunmasını optimallaşdıracaq. Bu texnologiyanın tətbiqi, ABŞ-ın narkotik qaçaqmalçılığına qarşı mübarizəsini daha da gücləndirəcək.

Narkotik tacirlərinə zərbə

Bu irəliləyişlər yalnız texnoloji yenilik deyil, həm də insan həyatını xilas etmək məqsədi güdür. Narkotik ticarəti qurbanlarının həyatını pozduğu halda, süni intellektin tətbiqi bu cinayətlərin qarşısını almağa kömək edir. Bu mübarizə narkotikdən əziyyət çəkən cəmiyyətlərə ümid gətirir və ABŞ-ın gələcəkdə bu texnologiyaları daha geniş miqyasda istifadə edəcəyini göstərir.

**

Hərbi texnologiyalar antinarkotik əməliyyatlarının tələblərinə uyğunlaşdırılıb

Bu arada, "The Wall Street Journal" (WSJ) yazır ki, ABŞ prezidenti Donald Trampın Latın Amerikasından gələn narkotrafikə qarşı mübarizəsi müdafiə startapları üçün geniş imkanlar açıb. Bu startaplar hərbi texnologiyaları antinarkotik əməliyyatların tələblərinə uyğunlaşdırıblar.

"Müdafiə startapları dronlarını, sensorlarını, süni intellekt alətlərini və məlumat emalı platformalarını Trampın "narkoterrorizmə" qarşı mübarizəsi üçün ixtisaslaşdırılmış vasitələrə çeviriblər", - məqalədə qeyd olunub.

Müəlliflərin fikrincə, ABŞ-nin Karib hövzəsi və cənub sərhədində kampaniyanı gücləndirməsi fonunda pilotsuz uçuş aparatlarına, sensorlara və süni intellektə olan tələbat sürətlə artır.

Məsələn, "Shield AI" dronları 60 min funt kokainin rekord həcmdə müsadirəsində istifadə olunub. Sahil Mühafizəsinin məlumatına görə, onların "V-BAT" modeli vasitəsilə 1 milyard dollardan çox dəyərində narkotik müsadirə edilib.

Cənub Komandanlığı robotlaşdırılmış və pilotsuz sistemlər üçün "sınaq poliqonları"na tələbatın artdığını vurğulayır. Ordu isə dronların qarşısını almaq üçün yeni komplekslər satın alır, o cümlədən Ukrayna istehsalı olan "Moodro" sistemlərini.

Hazırladı: Ü.ŞÜKÜROVA

Stopnarkotik.az