ABŞ-nin “The Wall Street Journal” qəzeti (WSJ) Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenskinin əvvəlcə “Şimal axını”nı pozmaq planını təsdiqlədiyini, lakin sonra Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (MKİ) tələbindən sonra təxribatı dayandırmağa çalışdığını iddia edən material dərc edir.
WSJ-nin məlumatına görə, Zelenski o zaman Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin komandanı Valeri Zalujnıya təxribatı dayandırmağı əmr edib, lakin o, guya bu əmrə məhəl qoymayıb.
2022-ci ilin sentyabrında boru kəmərində baş verən partlayışdan sonra Zalujnı Zelenskiyə izah etdi ki, təxribat qrupu tapşırığın icrasına göndərildikdən sonra rabitəsiz qalıb və geri çağırıla bilməz. Qəzet ya əməliyyatda iştirak edən, ya da bu barədə birbaşa məlumatı olan mənbələrə istinadən yazır ki, general bunu torpedonun atılması ilə müqayisə edib.
Bütün həmsöhbətlər boru kəmərlərinin Ukraynanın Rusiyaya qarşı müdafiə müharibəsində qanuni hədəf olduğunu bildiriblər.
WSJ-nin məqaləsində qeyd olunur ki, “Şimal axını”nı pozmaq üzrə əməliyyat ideyası 2022-ci ilin mayında yüksək rütbəli ukraynalı zabit və iş adamlarının toplantısı zamanı yaranıb. Əməliyyatın dəyəri 300 min dollar olub.
Mənbələrin məlumatına görə, “Şimal axını”nın dağıdılması ukraynalı iş adamları tərəfindən maliyyələşdirilib, bütün razılaşmalar şifahi şəkildə əldə edilib. Əməliyyata birbaşa Zalujnıya hesabat verən adı açıqlanmayan general nəzarət edib. Məqalədə deyilir ki, planın hazırlanmasında həmçinin Ukrayna Xüsusi Əməliyyat Qüvvələrinin keçmiş polkovniki Roman Çervinski də daxil olmaqla, “riskli gizli missiyaların” təşkilində təcrübəsi olan xüsusi təyinatlıların zabitləri iştirak ediblər.
“Məxfi xidmətlər, sualtı qayıqlar, pilotsuz təyyarələr və peyklərin iştirakı ilə hansısa irimiqyaslı əməliyyatla bağlı medianın fərziyyələrini oxuyanda həmişə gülürəm,” sui-qəsddə iştirak edən zabitlərdən biri nəşrə deyib: “Bütün bunlar vətənləri üçün həyatlarını riskə atmağa cəsarət etmiş bir ovuc insanın dəmir əzmi sayəsində yaranıb”.
WSJ yazır ki, birbaşa partlayışda altı nəfərdən ibarət komanda - həm hərbi, həm də mülki dalğıc iştirak edib. Qəzet yazır ki, iştirakçılar arasında qadın dalğıc da var idi, onun iştirakı ləzzətli kruizdə olan bir qrup dost olduğu illüziyasını yaratmağa kömək etdi.
2022-ci ilin sentyabrında qrup Almaniyanın Rostok limanından “Andromeda” əyləncə yaxtasını icarəyə götürüb. Təxribat yerində dalğıclar cüt-cüt işləyib və dərinliyə HMX maddəsi və taymer olan partlayıcı qurğu yerləşdiriblər. Alman müstəntiqləri təyyarədə partlayıcı maddələrin izləri, barmaq izləri və ekipaj üzvlərinin DNT nümunələri aşkar ediblər.
Almaniya istintaqı Ukrayna Prezidenti ilə əməliyyat arasında birbaşa əlaqə axtarmayıb. Mənbələrin bildirdiyinə görə, hazırda Almaniyada istintaq Zalujnı və onun köməkçiləri üzərində cəmlənib, lakin istintaqda məhkəməyə təqdim edilə biləcək sübutlar yoxdur.
Hazırda Ukraynanın Böyük Britaniyadakı səfiri olan general Zalujnı SMS mesajında belə bir əməliyyatdan xəbəri olmadığını və bunun əksini göstərən hər hansı məlumatın sadəcə təxribat olduğunu bildirib. O, əlavə edib ki, Ukrayna silahlı qüvvələri xarici missiyaları yerinə yetirmək səlahiyyətinə malik deyil və buna görə də o, iştirak edə bilməzdi.
SBU-nun yüksək rütbəli məmuru hökumətinin təxribatla əlaqəsi olduğunu təkzib etdi və xüsusilə Zelenskinin “üçüncü ölkələrin ərazisində hər hansı bu cür hərəkətlərin həyata keçirilməsini bəyənmədiyini və müvafiq göstərişlər vermədiyini” söyləyib.
2022-ci il sentyabrın sonunda “Şimal axını 1” və “Şimal axını 2” qaz kəmərlərinin dörd xəttindən üçü zədələnib. Magistral kəməri bərpa etmək mümkün deyil. İsveç, Danimarka və Almaniyada aparılan araşdırmalar göstərib ki, qaz kəmərləri partladılıb, lakin günahkarlar hələ də müəyyən edilir. Rusiya istintaqda iştirak etmir.
Moskva baş verənlərə görə ABŞ və müttəfiqlərini məsuliyyət daşıdığını bəyan edib./azpolitika.info