İnsanların marağını çəkən suallardan biri hansı heyvanların əti yeyiləbiləndir, hansı günahdır.
Stopnarkotik.az bildirir ki, Saglamolun.az bu barədə araşdırma aparıb. Həmin araşdırmanı siz təqdim edirik:
Yeməli və yeyilməyən heyvanlar:
Əti yeməli, əti olmayan heyvanları sadalaya bilərsinizmi?
Quruda yaşayan heyvanlar və quşlar üçün hədisdə belə buyurulur: (İt dişli yırtıcı heyvanlar və caynaqları ilə ovlanan quşlar yeyilmir.) [Müsəlman]
Əti yeyilməyən quru heyvanları:
Donuz, canavar, ayı, aslan, pələng, bəbir, bəbir, panda, pantera, çita, yaquar, puma, dələ, samur, sansar, skunk, qorilla, meymun növləri [şimpanze, babun, gibbon, oranqutan], hiena, fil, it, pişik, qunduz, porsuq, vaşaq, çaqqal, tülkü, ovunu köpək dişləri ilə tutan yırtıcı heyvanlar, məsələn, qarışqa yeyilmir. [Şəfiilərdə tülkü, hiyena, samur, sincab və zülf yeyilir.]
Əti yeməli olan quru heyvanları:
Zürafə, kenquru və dovşan yeyilir. İri-qara [qoyun, keçi], mal-qara [camış, inək, öküz] və dəvə kimi vəhşi heyvanlar da yeyilir. Məsələn, camış və bizon vəhşi mal-qaradır. Llama vəhşi dəvədir. Beləliklə, bunlar yeyilir. Çöl keçisi sayılan dağ keçisi, maral, ceyran və antiloplar yeyilir. Vəhşi qoyunlar da yeyilir. Əhliləşdirilmiş at tənzihi məkruhdur. Pony at növüdür. At əti Şafii və Hənbəlidə halal, Malikidə isə haramdır. Vəhşi atlar yeyilir. Ev eşşəkləri yeyilmir. Zebra adlı vəhşi eşşəyi yeyirlər.
Əti yeyilməyən quşlar: Ovunu caynaqları ilə tutub leş yeyən quşlar, məsələn, uçurtmalar, qartallar, kerkenezlər, qarğalar, qarğalar, qarğalar, leş qarğaları, yarasalar, şahinlər, şahinlər, qağayılar, leyləklər, flaminqolar, egrets və keçəl ibislər. yeyilmir. Böcəklər də yeyilmir: Böcəklər, yəni torpaqda yuvası olan xırda heyvanlar halal deyil. Siçanlar, əqrəblər, ilanlar, kərtənkələlər, timsahlar, gənələr, salamandrlar, qurbağalar, tısbağalar, ilbizlər, arılar, ağcaqanadlar, ev milçəyi, köstəbəklər, kirpi, yataq böcəyi, bit və birə kimi həşəratları yemək olmaz. [Şafii və Malikidə kirpi və kərtənkələ yeyilir.]
Əti yeməli olan quşlar:
İyrənc olmayan, leş yeməyən, ovunu caynaqları ilə tutmayan quşlar yeyilir. Göyərçin, bülbül, kanareyka, buruq, kəklik, qırqovul, kurqan, göyərçin, bildirçin, çöl qarğası, tovuz, qaranquş, tutuquşu, durna, qızılca, çalıkuşu, ispinoz, sərçə, sığırğa kimi quşlar halaldır. Hoopoe məkruhdur. [Hənəfi və hənbəlilərdə qağayı yeyilmir. Malikidə qağayılar və quşlar yeyilir. Şafiidə qaranquş, tovuz quşu, halqa və tutuquşu yeyilmir. Qağayı, qarğa kimi dəniz quşları yeyilir.] Əti yeməli olan çöl quşları sayılan qaraquş, çöl ördəyi, çöl qazları və qu quşları yeyilir. Ən vəhşi hinduşka növü hesab edilən dəvəquşu yeyilir. Dəniz heyvanları: Hənəfidən başqa digər üç məzhəbdə bütün dəniz məhsulları yeyilir. Hənəfidə balıq şəklində olmayan heç bir dəniz məhsulları yeyilmir. Məsələn, ahtapot, kalamar, kalamar, dəniz xiyar, dəniz atı, morj, meduza, manatee kimi heyvanlar və xərçəng, midye, istiridyə, omar, xərçəng, karides və dəniz ilbizləri kimi dəniz həşəratları yeyilmir. Qızılbalıq, kalkan, delfin, balina, ilanbalığı, pişik və köpəkbalığı yeyilir.
Nəcasət yeyən heyvan: Nəcis yeyən heyvanı yemək olarmı? CAVAB: Peyin və digər murdar şeylər yeyən heyvanın əti iyi gəlsə, onu yemək məkruhdur. Təmiz yemək yemək və pis qoxu qalmadıqda icazə verilir. Nəcasət yemiş toyuq, qoyun və mal-qaranı dərhal kəsib yemək məkruhdur. Toyuqları 3 gün, qoyunları 4 gün, mal-qaranı və dəvələri isə 10 gün həbs etmək lazımdır, yəni nəcasətlə yeməmək olmaz, təmiz yeməklə yedizdirmək lazımdır. Şafiidə dəvə 40 gün, mal-qara 30 gün, qoyun 7 gün, toyuq 3 gün həbs edilir. Nə yemək olmaz? Sual: Yeməli heyvanların yeyilməz hissələri hansılardır?
Əti yeməli olan hər heyvanın 7 hissəsi yeyilməzdir. Bunlar axan qan, sidik aləti, xaya [qoç yumurtası], vəzilər [bağırsaqlar], öd kisəsi, dişi heyvanın ön hissəsi və sidik kisəsidir.
Kəsilmədən öldürülən heyvanlar Sual: Kəsilmədən öldürülən heyvanlar yeyilə bilərmi? CAVAB: Kəsilməyən, lakin bıçaqla hardasa bıçaqlanaraq, alın nahiyəsindən vurularaq öldürülən, boğularaq, dərmanla vurularaq və ya elektrik cərəyanı ilə öldürülən quru heyvanları leş olur. Bunları yemək haramdır. Heyvandan nə çıxır Sual: Ölən heyvandan alınan maya və süd təmizdirmi?
Yalnız süd əmmiş və öldükdən sonra başqa heç nə yeməyən balaca quzuların qarnından çıxarılan şırnaq pakdır. Qoyun və mal-qara kimi ölmüş heyvanların yelinlərindən gələn süd də təmizdir. Əgər dirilik əlaməti varsa, Sual:
Diri olub-olmadığı bilinməyən heyvan kəsilsə, yemək olarmı? Xəstə və ya huşunu itirmiş heyvanın diri olub-olmadığı bilinməyəndə, kəsilərkən yerindən tərpəndikdə və ya diri heyvanda olduğu kimi qan çıxdıqda yeyilə bilər. Çünki bunlar həyatın əlamətləridir. Əgər həyat əlaməti yoxdursa, onu yemək olmaz.