Psixoaktiv maddələrin tədqiqatçıları və onların şəxsi təcrübəsi "Drug and Alcohol Dependence Reports" jurnalında dərc olunги. Bu son araşdırma psixoaktiv maddələri (PS) araçdşran alimlərin şəxsi təcrübələri haqqında maraqlı faktları ortaya qoyur.
Stopnarkotik.az xəbər verir ki, Amerikalı mütəxəssislər tərəfindən aparılan bu genişmiqyaslı tədqiqatda narkotıklərin araşdırılması sahəsində çalışan 43 ölkədən 669 alimdən müsahibə götürülüb. Nəticələr göstərir ki, sorğuda iştirak edən tədqiqatçıların böyük əksəriyyəti – 86%-ə qədəri – həyatlarında ən azı bir dəfə psixoaktiv maddələri sınaqdan keçirdiklərini etiraf ediblər.
Tədqiqatçıların sınaqdan keçirdikləri stimulantlar arasında ən populyarı çətənə olub və respondentlərin 82%-i ondan istifadə etdiyini bildirib. Psixodeliklər də 50% göstərici ilə alimlərin tədqiqatında geniş şəkildə var. Kokain (46%) və MDMA (42%) də tez-tez istifadə olunan maddələr siyahısında olub.
Tədqiqat həmçinin ketamin (18%), metamfetamin (18%) və hətta heroin (12%) kimi maddələri aşkar edib.
Bu məlumatlar alimlərin tədqiq olunan hadisələrdə iştirak etməyən qərəzsiz müşahidəçilər kimi stereotipik imicinə etiraz edir. Səthi aktiv maddələrdən istifadə edənlərin yüksək faizinə baxmayaraq, tədqiqatçıların yalnız kiçik bir hissəsi (11%) elmi nəşrlərdə öz təcrübələrini açıq şəkildə bildirmişdir.
Maraqlıdır ki, hətta aktiv maddələrdən istifadə etməmiş alimlər də şəxsi təcrübənin olması ilə bağlı təzyiq hiss edirlər. Onlar hesab edirlər ki, bu, bu sahədə bilik çatışmazlığı kimi qəbul edilə bilər.
Onlayn sorğuda iştirak edən narkotik tədqiqatçıları arasında böyük əksəriyyəti (86 faiz) əvvəllər narkotikdən istifadə etdiklərini, təxminən yarısı (47 faiz) isə son üç ay ərzində bunu etdiklərini bildirib.
Narkotiklərdən istifadə etdiyini bildirənlərin 10-dan 6-sı (59 faiz) istifadə etdiklərini iş yerində və ya kənardakı həmkarlarına açıqladıqlarını, yalnız yüzdə 11-i isə istifadə etdiklərini öz tədqiqatlarında açıqladıqlarını söylədi.
“A Cross-sectional, Online Study of Drug Researchers’ Experiential Knowledge of Drug Use and Disclosure” başlıqlı məqalə “Narkotik və Alkoqol Asılılığı” jurnalının sentyabr sayında dərc edilmişdir. Onun müəllifi Nyu-York Universiteti, Arizona Dövlət Universiteti, Kolumbiya Universiteti, Vaşinqton Universiteti və Narkotik Siyasəti Alyansı qeyri-kommersiya təbliğat qrupu tərəfindən altı müəllifdən ibarət tədqiqatçılar qrupudur.
Araşdırmanın nəticələri göstərir ki, tədqiqatçıların öz narkotik istifadəsi təcrübələri araşdırmalarda əks olunmaq və gücləndirməyə kömək edə bilsə də, stiqma bir çoxlarının təcrübələrini daha açıq şəkildə paylaşmasına mane olur. Bəziləri istifadənin açıqlanmasının tədqiqatlarının obyektiv görünməməsinə səbəb olacağından qorxduqlarını söyləyib.
"Respondentlər tədqiqatda açıqlama ilə bağlı narahatlıqlarını sosial şəxsiyyət, peşəkar risk və yaşanmış təcrübə ilə bağlı stiqmanın rolu ilə əlaqələndiriblər" dedi. Hesabatda deyilir ki, sorğunun respondentləri 43 müxtəlif ölkədən olan 669 yetkin olub və onları “istənilən səviyyədə” narkotik tədqiqatçısı kimi tanıyıb. Onlar e-poçtlar, "sosial media yazıları, tövsiyələr və narkotik istifadəsinə diqqət yetirən təşkilatlarla reklamlar" vasitəsilə prosesə cəlb olunublar. Bir çoxları 2018-ci ilin yanvarından 2021-ci ilin iyununa qədər nəşr olunan narkotiklərlə bağlı araşdırmaların ədəbiyyat icmalı vasitəsilə müəyyən edilib.
Araşdırmaya görə, demoqrafik baxımdan, istifadənin orta yaşı 41,8 olub, onların 52,2%-i qadın, 42,8%-i kişi və 73,3%-i heteroseksual şəxslər olub. “Əksəriyyəti (87,5%) ali təhsilli olub. Məlumatlar yalnız ABŞ sakinlərindən toplanıb, onların əksəriyyəti ağdərili (77,8%) olub.
Stopnarkotik.az