2025-ci ilin martında BMT-nin Narkotiklər üzrə Komissiyası (CND) Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) bir sıra yeni psixoaktiv maddələrin və bir dərman vasitəsinin beynəlxalq nəzarət obyektləri siyahısına daxil edilməsi ilə bağlı tövsiyələrini təsdiqləyib.
Stopnarktoik.az bildirir ki, bu qərar müxtəlif maddələrin yayılmasına və potensial zərərinə nəzarət edən ÜST-nin Narkotiklərdən Asılılıq üzrə Komitəsinin (ECDD) ekspert qiymətləndirməsi əsasında qəbul edilib.
Xüsusilə, aşağıdakı maddələr beynəlxalq nəzarət altındadır:
Dörd sintetik opioid: N-pirolidino protonitazen, N-pirolidino metonitazen, etonitazepam və N-desetil izotonitazen. Bu maddələr öldürəbilmək də daxil olmaqla sağlamlığa yüksək zərər vurma riski daşıyır və çox vaxt qeyri-qanuni şəkildə yayılan əczaçılıq preparatlarında olur. Qeyd etmək lazımdır ki, bu maddələrin təsdiqlənmiş tibbi istifadəsi yoxdur.
N-pirolidin protonitazen - alternativ adı protonitazepin olan sintetik opioiddir. O, bej toz və ya ağ, rəngsiz və ya kristal bərk maddədir və saxta opioid dərmanlarında aşkar edilmişdir. İnhalyasiya, burundan nəfəs alaraq və ya inyeksiya ilə istifadə edilir. Onun istifadəsi ölüm də daxil olmaqla bədənə ciddi zərər verə bilər. Bu maddənin məlum terapevtik istifadəsi yoxdur, yəni dərman vasitəsi kimi istifadə göstərişi yoxdur.
N-pirrolidin-metonitazen - alternativ adı metonitazepin olan sintetik opioiddir. Məlumata görə, bu bej rəngli tozdur və inyeksiya yolu ilə qəbul olunur. Metonitazepamdan istifadənin insan orqanizminə ciddi ziyan vurduğu, o cümlədən ölümlə nəticələndiyinə dair sübutlar var. Maddənin məlum terapevtik istifadəsi yoxdur;
Etonitazepin - alternativ adı N-piperidinil-etonitazen olan sintetik opioiddir. Məlumata görə, bərk kristal maddə yaxud ağ-sarı və ya sarı rəngli tozdur. Bu maddənin istifadəsinin bədənə ciddi zərər verdiyi və ölümlə nəticələndiyinə dair sübutlar var. Maddənin məlum terapevtik istifadəsi yoxdur;
N-desetil-izotonitazen - alternativ adı norizotonitazen, kristal bərk maddə kimi meydana gəldiyi bildirilən sintetik opioiddir. Saxta dərmanlarda tapılıb. İstifadəsi səbəbindən çoxlu ölüm və xəstəxanaya yerləşdirilmə halları qeydə alınıb. Sağlamlığa ciddi zərər verdiyinə və ölümlə nəticələndiyinə dair sübutlar var. Maddənin məlum terapevtik istifadəsi yoxdur.
Heksahidrokannabinol - veyplərdə və saqqızlarda tez-tez tapılan yarı sintetik kannabinoid maddədir. Artan əlçatanlığı və potensial sağlamlıq risklərinə görə ÜST onu beynəlxalq nəzarət altına almağı tövsiyə etmişdir.
Karisoprodol - sui-istifadə və sağlamlıqla bağlı mənfi təsirlərə görə nəzarət edilən bir maddə kimi siyahıya alınan əzələ rahatladan maddədir.
CND qərarı BMT-nin üzv dövlətlərini bu maddələrin dövriyyəsinə, o cümlədən istehsalına, yayılmasına və zəhərlənmə hallarına nəzarət etmək üçün tədbirləri gücləndirməyə məcbur edir. Gənclərin bu sintetik opioidlərin istifadəsi ilə bağlı potensial risklərdən qorunması ehtiyacına xüsusi diqqət yetirilir.
Stopnarkotik.az
