Uzaqdan müşahidə məlumatlarına və sahə hesabatlarına əsasən, Əfqanıstanda 2023-cü ildə tiryək xaşxaş becərilməsi həyətlər və digər hasarlanmış ərazilər də daxil olmaqla daha ucqar və gizli yerlərə köçürülüb.
Stopnarkotik.az bu barədə BMT-nin hesabatına istinadla bildirir. Ola bilsin ki, bunu fermerlər tiryək xaşxaş əkin sahələrinin məhv olunmaması üçün ediblər. Bundan başqa, bəzi fermerlər bir neçə kiçik sahə əkməklə məhsulun məhv edilməməsi üçün əkin sahələrini yaymağa çalışmış ola bilərlər. Alınan qeyri-rəsmi məlumatlara görə, əfqan fermerlər 2024-cü ildə əvvəlki illə müqayisədə daha çox tiryək yetişdirməyə çalışıblar. Həmçinin 2024-cü ilin fevral - mart aylarında ölkə daxilində tiryək xaşxaş becərilməsinin məhv edilməsi üçün səylərin artdığı barədə məlumatlar var.
Bu məlumat Əfqanıstanda 2023-cü ildən əvvəlki dövrdə tiryək əkilməsi və tiryək istehsalı səviyyəsinə qayıdışa işarə etmir, əksinə ölkədə hazırkı tiryək istehsalının aşağı səviyyədə qaldığını göstərir, baxmayaraq ki, bəlkə də bu 2023-cü ilə nisbətən bir qədər yüksək səviyyədədir. 2022 və 2023-cü illərdə "bahalaşma"dan sonra, qurudulmuş tiryəkin narkotik alverçilərinin əlindəki qiymətləri 2024-cü ildə sabitləşdi və ya hətta bir qədər azaldı, 2023-cü ilin dekabrında hər kiloqram üçün 802 ABŞ dollardan enərək 700 ABŞ dollarından bir az çox oldu.
Beləliklə, tiryək qiymətlərinin 2022-ci ilin mayından 2023-cü ilin mayına qədər 60 faizdən çox və 2021-ci ilin iyulundan 2023-cü ilin dekabrınadək 9 dəfədən çox artmasına baxmayaraq, Əfqanıstanda tiryək istehsalının azalması fermerlərin tiryək istehsalından əldə etdiyi ümumi gəlirin 2022-2023-cü illər arasında 92 faiz azalması ilə nəticələnib.
2023-cü ildə Əfqanıstanın kəndlərində tiryək əkinindən imtina nəticəsində ümumi iqtisadi itkilər təxminən 1,25 milyard ABŞ dolları təşkil edib. 2022-ci ildə qeyri-qanuni tiryək əkininin demək olar ki, 75 faizini təşkil edən Farah, Helmand, Qəndəhar və Nanqarhar əyalətində tiryəkdən buğdaya keçən fermerlər 2023-cü ildə təxminən 1 milyard dollar itiriblər.
Stopnarkotik.az